Trong quá trình đầu tư chứng khoán chúng ta luôn muốn tìm kiếm những cổ phiếu tốt để có thể sinh lời cho danh mục của mình. Và giữa hàng ngàn cổ phiếu trên sàn, nhà đầu tư cần có những phương pháp để lọc được ra các cổ phiếu có tiềm năng tăng giá trong tương lai, một trong những pháp pháp nổi tiếng và dễ áp dụng đó là CANSLIM. Trong bài viết này Đầu Tư Số sẽ chia sẻ cùng bạn các vấn đề cơ bản về hệ thống CANSLIM để mọi người có thể thực hành phương pháp canslim này trong quá trình chọn cổ phiếu.
Canslim là gì?
CANSLIM là một hệ thống lựa chọn cổ phiếu tăng trưởng bằng cách sử dụng kết hợp các kỹ thuật phân tích cơ bản và kỹ thuật. Nó được tạo ra bởi William J. O'Neil, người sáng lập Investor's Business Daily. Bởi vậy nên phương pháp CANSLIM còn được một số người thần tượng O’Neil gọi là phương pháp Canslim O Neil. Phương pháp này được Hiệp hội các nhà đầu tư cá nhân Hoa Kỳ đặt tên là chiến lược đầu tư hiệu quả nhất từ năm 1998-2009.
William Joseph O'Neil là một doanh nhân, nhà môi giới chứng khoán và nhà văn người Mỹ rất nổi tiếng. Ông thành lập công ty môi giới chứng khoán William O'Neil & Co. Inc vào năm 1963 và tờ báo kinh doanh Investor's Business Daily vào năm 1984.
Cha đẻ của phương pháp đầu tư CANSLIM William J. O'Neil đã qua đời ngày 28/5 tại nhà riêng ở tuổi 90 và để lại nhiều cuốn sách và kiến thức đầu tư quý báu dành cho các nhà đầu tư tương lai
Nguồn gốc ra đời phương pháp Canslim O'Neil
Hệ thống đầu tư CANSLIM bắt nguồn từ một nghiên cứu mang tính bước ngoặt mà William J. O'Neil đã đưa ra khi còn là một nhà môi giới chứng khoán trẻ vào cuối những năm 1950. O’Neil muốn biết những đặc điểm nào phân biệt các cổ phiếu sinh lời tốt nhất so với các cổ phiếu sinh lời ở mức trung bình.
Để tìm ra câu trả lời, ông ấy ấy bắt đầu nghiên cứu những cổ phiếu tốt nhất mọi thời đại, phân tích mọi chỉ số có sẵn. Nghiên cứu bao gồm mọi chu kỳ thị trường và cổ phiếu hoạt động tốt nhất kể từ năm 1880. O'Neil nhận thấy rằng năm này qua năm khác, thập kỷ này qua thập kỷ khác, những cổ phiếu tốt nhất đều thể hiện bảy đặc điểm chung ngay trước khi chúng kiếm được mức lợi nhuận lớn nhất. Mỗi chữ cái trong Hệ thống đầu tư CANSLIM đại diện cho một trong bảy đặc điểm đó và chúng tạo thành cơ sở cho các quy tắc mua của cổ phiếu.
Những ví dụ điển hình là Texas Instruments vào những năm 1950, Microsoft vào những năm 1980 hay gần đây hơn là Apple, Google và Tesla, những cổ phiếu tốt nhất có xu hướng xuất hiện bảy đặc điểm giống nhau khi bắt đầu những đợt tăng giá khổng lồ.
Các nguyên tắc, tiêu chí lọc cổ phiếu theo Canslim
CANSLIM là viết tắt của 7 chữ cái đầu tiên của bảy tiêu chí trong nguyên tắc Canslim, cụ thể:
C (Current Quarterly Earnings):
- Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) hàng quý tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước. Nói chung, các nhà đầu tư sử dụng CANSLIM muốn tăng trưởng EPS trên 20%, nhưng càng cao càng tốt.
- Tuy nhiên lợi nhuận phải đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi, chúng ta sẽ loại bỏ các khoản thu nhập bất thường như chốt lời cổ phiếu, bán bất động sản, các khoản lợi nhuận từ chênh lệch tỷ giá. Do các khoản thu nhập này thường chỉ xảy ra một lần và khó lặp lại đều đặn so với việc có lợi nhuận từ hoạt động cốt lõi.
- Sự tăng trưởng về lợi nhuận cần đi kèm với sự tăng trưởng của doanh thu, mức tăng trưởng doanh thu cần đạt từ 20-25% và tăng dần qua các quý. Nếu doanh thu không tăng trưởng cũng sẽ khó duy trì được mức tăng trưởng lợi nhuận ổn định theo thời gian.
A (Annual Earnings Growth):
- Thu nhập hàng năm tăng trong 5 năm qua, lý tưởng nhất là tăng trưởng EPS hàng năm phải vượt quá 20% trong ba đến năm năm qua.
- Nếu tìm được các cổ phiếu có thu nhập hàng năm 25% là khá hấp dẫn để tìm cơ hội đầu tư, trong khi các cổ phiếu hàng đầu sẽ công bố những con số hiệu suất thậm chí còn tốt hơn thế.
- ROE (tỷ suất lợi nhuận trên vốn) cũng sẽ nên đạt 17% trở lên để cho thấy doanh nghiệp có hiệu quả hoạt động tốt.
N (New Product, Service, Management):
- Khi xuất hiện sản phẩm mới, phương pháp và đội ngũ quản lý mới – thay máu ban lãnh đạo hoặc sự kiện mới tích cực xuất hiện sẽ giúp giá cổ phiếu của công ty tăng lên mặt bằng cao mới.
- Những tin tức tích cực này có thể gây ra sự phấn khích ngắn hạn, thúc đẩy sự lạc quan trong thị trường và tạo điều kiện cho sự tăng giá của cổ phiếu.
S (Supply and Demand):
- Nguồn cung khan hiếm cùng với sự thèm muốn mạnh mẽ đối với một loại cổ phiếu sẽ tạo ra lượng cầu dư thừa và một môi trường khiến giá cổ phiếu có thể tăng cao.
- Nếu các công ty mua lại cổ phiếu trên thị trường (mua cổ phiếu quỹ) làm giảm nguồn cung thị trường và có thể cho thấy kỳ vọng về nhu cầu gia tăng cùng với niềm tin của ban lãnh đạo công ty vào doanh nghiệp.
L (Leader or Laggard):
- Cần phân biệt cổ phiếu là nhóm dẫn đầu hay bị tụt hậu trong ngành. Theo O’Neil, nhà đầu tư nên chọn mua các cổ phiếu dẫn đầu trong nhóm ngành ở xu hướng tăng. Dấu hiệu là trong trường hợp thị trường chung giảm suốt một tuần nhưng các cổ phiếu dẫn đầu vẫn ổn định không giảm nhiều.
- O’neil còn dựa vào chỉ số RS làm căn cứ giúp đánh giá và tìm ra các cổ phiếu dẫn đầu trong ngành.
- RS được đo lường dựa trên biến động giá của cổ phiếu trong vòng 12 tháng trước đó và so sánh với các cổ phiếu khác và thị trường. Nếu RS đạt từ 80 điểm trở lên có nghĩa là giá cổ phiếu vượt trội hơn 80% so với các cổ phiếu khác và xứng đáng là cổ phiếu dẫn đầu.
I (Institutional Sponsorship):
- Chọn các cổ phiếu được một vài tổ chức cùng đầu tư, các tổ chức lớn như các quỹ đầu tư, các ngân hàng, công ty chứng khoán có thể là tín hiệu công ty có triển vọng tốt.
- O’Neil chọn các doanh nghiệp có từ 3-10 cổ đông là tổ chức với các thành tích đầu tư trong quá khứ vượt trội.
- Tuy nhiên hãy thận trọng nếu tổ chức đăng ký bán ra liên tục, vì có thể họ đã biết trước về sức khỏe của doanh nghiệp có gì xấu trước khi số đông nhận ra.
M (Market Direction):
- Cần xác định được xu hướng thị trường ở thời điểm hiện tại. Nếu thị trường ở xu hướng tăng việc sử dụng phương pháp CANSLIM để lựa chọn và giải ngân cổ phiếu mới đem lại kết quả tốt nhất.
- Trong giai đoạn thị trường giảm, cho dù cổ phiếu tốt cũng có thể khiến nhà đầu tư thua lỗ tạm thời do cổ phiếu bị biến động theo xu hướng lớn của thị trường.
Xu hướng thị trường trong Canslim
Trong CANSLIM O’Neil chia xu hướng thị trường thành ba giai đoạn ứng với từng cách giao dịch:
- Tích lũy tăng giá: Đây là thời gian tốt để nhà đầu tư ứng dụng mô hình CANSLIM để chọn và mua cổ phiếu.
- Tăng dưới áp lực bán: Chỉ nên mua với các vị thế mua mở rộng với khối lượng thấp. Nếu trong trường hợp xuất hiện các phiên suy yếu, nhà đầu tư nên đóng vị thế từng phần để bảo toàn lợi nhuận và hạn chế rủi ro.
- Thị trường điều chỉnh: Giai đoạn này chuyển trạng thái tấn công sang phòng thủ, nhà đầu tư nên ưu tiên quản trị rủi ro và cố gắng gia tăng tỷ lệ tiền mặt.
Hướng dẫn Thực hành lọc cổ phiếu theo phương pháp Canslim
Để lọc các tiêu chí theo phương pháp CANSLIM, các bạn có thể vào các trang web hỗ trợ lọc cổ phiếu theo tiêu chí, ví dụ như trang Investing.
Sau khi vào trang investing.com, các bạn tìm phần “Công cụ” ở thanh phía trên -> “ Công cụ đầu tư “ -> “ Sàng lọc cổ phiếu”. Sau đó chúng ta chọn phần Tỷ số, để chọn lọc các cổ phiếu có :
Ở điều kiện C, chúng ta chọn
- Tăng trưởng doanh thu quý gần nhất tối thiểu 25%; Ta chọn mục “Doanh số (MRQ) so với Qtr. 1 năm…” Sau đó điền 25
- Tăng trưởng EPS quý gần nhất và quý gần nhì tăng tối thiểu 20%. Ta chọn mục “EPS(MRQ) so với Qtr. 1 năm Trước” sau đó điền 20
Ở điều kiện A, chúng ta chọn thêm mục “Tăng trưởng EPS 5 năm” và điền 20.
- EPS 5 năm tăng trưởng 20%/năm
- Sau đó, chúng ta sẽ kiểm tra xem các cổ phiếu này có ROE đạt >17% hay không bằng cách kiểm tra qua một số trang web cung cấp khác như VNDirect, Fireant.
- Ví dụ kiểm tra ROE của cổ phiếu Ngân hàng BIDV, chúng ta tra cứu ở mục “tài chính” -> “Hiệu quả quản lý”
Tiêu chí N là các thông tin như sản phẩm mới, ban lãnh đạo mới, nhà đầu tư sẽ cần đọc các tin tức liên quan tới cổ phiếu đó ở thời điểm lọc theo phương pháp CANSLIM. Fireant cũng là một công cụ tốt tổng hợp các thông tin liên quan tới cổ phiếu, chúng ta tra cứu ở bảng “tin tức”
Thông tin I – các quỹ, chúng ta cũng có thể kiểm tra ở các báo cáo thường niên của doanh nghiệp hoặc mục “Cổ đông” của Fireant. Muốn tra cứu giao dịch của cổ đông lớn, các bạn click vào phần “giao dịch” ở góc phải.
Còn các tiêu chí S,L,M sẽ tùy thuộc vào từng giai đoạn của thị trường và tùy vào góc nhìn của nhà đầu tư để phân tích xu hướng và cung cầu của cổ phiếu.
Có những giai đoạn không có cổ phiếu nào thỏa mãn đủ cả 7 tiêu chí của CANSLIM, có thể do tình hình kinh tế vĩ mô khó khăn, ngành khó khăn, thị trường downtrend thời gian dài. Trong những lúc này chúng ta có thể cân nhắc rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng để linh hoạt điều chỉnh các nguyên tắc canslim, ví dụ như hạ tỷ lệ ROE tối thiểu 17% còn 15%, tăng trưởng EPS từ 20% còn 18%, hoặc chỉ cần thỏa mãn 4-5 / 7 tiêu chí thì vẫn lựa chọn đầu tư.
Phương pháp đầu tư CANSLIM có thể giúp nhà đầu tư lựa chọn được những cổ phiếu có tiềm năng sinh lời tốt, đặc biệt là trong xu hướng tăng của thị trường chung. Tuy nhiên nhà đầu tư cũng cần tốn nhiều thời gian công sức để lọc các cổ phiếu theo những tiêu chí sẵn có. Hi vọng qua những chia sẻ trên, bạn đọc có thể ứng dụng 7 tiêu chí CANSLIM thành công. Nếu gặp khó khăn trong đầu tư và thực hành phương pháp, đừng ngại liên hệ ngay với chúng tôi nhé.
